Hebt u een bezwaar- of beroepsprocedure lopen tegen de beschikking fosfaatrechten of bent u al in het gelijk gesteld, waardoor uw fosfaatrechten zijn verhoogd? Lees dan hieronder verder over recente uitspraken over vergoeding van (proces)kosten en de mogelijke gevolgen hiervan op het verhalen van schade.
In januari 2018 hebben vrijwel alle melkveehouders in Nederland een beschikking fosfaatrechten ontvangen met daarin het aantal fosfaatrechten dat voor hun bedrijf is vastgesteld. Melkveehouders hadden echter nog tot april 2018 de tijd om melding te maken van bijzondere individuele omstandigheden op de peildatum die zouden moeten leiden tot een hogere vaststelling van de fosfaatrechten. Veel bedrijven waren genoodzaakt om van deze mogelijkheid gebruik te maken en hebben vanwege de complexiteit daarvoor kosten moeten maken voor bijstand door een agrarisch of juridisch adviseur. Tot op heden heeft de Minister echter altijd, zelfs als het aantal fosfaatrechten na de melding is verhoogd, vergoeding van de gemaakte proceskosten afgewezen. De reden hiervoor is dat de Minister van mening was dat hij de melding bijzondere omstandigheden gelet op de datum niet bij de vaststelling van de fosfaatrechten kon betrekken, dus dat een eventuele herroeping niet te wijten is aan een onrechtmatigheid van de Minister.
Het College van Beroep voor het bedrijfsleven heeft in een aantal uitspraken van maart en april j.l. korte metten gemaakt met dit standpunt van de Minister. Het college heeft namelijk geoordeeld dat de Minister in de hierboven beschreven gevallen ten onrechte concludeert dat de vaststelling van de fosfaatrechten niet is herroepen vanwege een aan hem te wijten onrechtmatigheid en dus moeten de proceskosten wel worden vergoed. Al in 2018 heeft het College namelijk geoordeeld dat toepassing van de knelgevallenregeling een onderdeel is van het vaststellen van de fosfaatrechten en geen apart besluit betreft.
Voortbordurend op deze uitspraken heeft het College nu ook geoordeeld dat het aan de Minister is om alle benodigde gegevens te verzamelen en hij verantwoordelijk is voor de juistheid van alle besliscomponenten van de vaststelling van de fosfaatrechten. Met andere woorden, de Minister kan zich niet verweren met de stelling dat hij in januari 2018 nog niet op de hoogte was van de bijzondere omstandigheden op individuele bedrijven, omdat de knelgevallenmelding pas naderhand is gedaan. Dit betekent dat hem de onrechtmatigheid van het herroepen besluit tot vaststelling van de fosfaatrechten wél kan worden aangerekend, aldus het College.
De recente uitspraken van het Cbb betekenen in ieder geval dat als uw fosfaatrechten zijn verhoogd na een melding bijzondere omstandigheden u recht hebt op een proceskostenvergoeding. Let hier dus op als u nog in procedure zit, u moet daar namelijk wel een verzoek voor indienen.
Naast de gevallen in deze uitspraken is het echter veel vaker voorgekomen dat het aantal fosfaatrechten is verhoogd na het indienen van een bezwaarschrift, bijvoorbeeld omdat de Minister uitging van onjuiste dieraantallen of melkproductie. De uitspraken lijken ook aanknopingspunten te bieden om in deze gevallen een proceskostenvergoeding te vragen. Het is immers de verantwoordelijkheid van de Minister om alle gegevens te verzamelen en zich ervan te verzekeren dat deze juist zijn.
Ten slotte heeft de werkwijze van de Minister om pas in bezwaar op de melding knelgevallen te beslissen in de praktijk tot gevolg gehad dat melkveehouders geruime tijd niet zeker wisten of hun fosfaatrechten zouden worden verhoogd. Ter voorkoming van boetes en vervolging hebben melkveehouders daarom regelmatig noodmaatregelen genomen in de vorm van bijvoorbeeld het leasen van extra fosfaatrechten of het wegdoen vee. Tot op heden heeft de Minister verzoeken om deze schade te vergoeden afgewezen om dezelfde reden als waarom de proceskostenveroordeling werd afgewezen, namelijk de Minister zou niet onrechtmatig hebben gehandeld. Ook dit standpunt van de Minister is door de hierboven besproken uitspraken aan het wankelen gebracht, waardoor naar mijn mening mogelijk ruimte ontstaat om de Staat aansprakelijk te stellen voor deze schade.
Wilt u weten wat in uw geval de mogelijkheden zijn om proceskosten of schadevergoeding te verhalen? Neem dan contact op.
auteur
Kristian Weinans
038 428 00 77
kmweinans@benthemgratama.nl