Opschorting, prikkel tot nakoming van afspraken?

Stel: een partij met wie u een overeenkomst heeft gesloten, komt zijn verplichtingen niet na. Welke mogelijkheden heeft u dan als ondernemer? Een van deze mogelijkheden is opschorten. Opschorting is een tijdelijke maatregel en bedoeld als prikkel tot nakoming. Maar hoe werkt dat precies en wanneer is opschorting toegestaan? En waar moet u als ondernemer op letten?

Voorwaarden voor opschorting

De wet stelt een aantal voorwaarden aan opschorting:

U heeft een opeisbare vordering op uw wederpartij. Opeisbaar betekent dat u nakoming van de overeenkomst kunt vorderen, bijvoorbeeld omdat de betalingstermijn is verstreken.
Opschorten mag alleen “tot voldoening van de vordering plaatsvindt”. Opschorting is dus altijd een tijdelijk middel: het leidt tot uitstel van de eigen prestatie, niet tot afstel.
Als derde voorwaarde geldt dat er voldoende samenhang moet zijn tussen de opeisbare vordering en de verbintenis die wordt opgeschort. Deze samenhang wordt aangenomen wanneer de verbintenissen uit dezelfde rechtsverhouding (bijvoorbeeld een overeenkomst) voortvloeien of uit zaken die partijen regelmatig met elkaar hebben gedaan.
De verplichting die u wenst op te schorten moet in verhouding staan met de verplichting die uitblijft. Met andere woorden, de opschorting moet proportioneel zijn. Het opschorten van een levering van goederen met een waarde van € 25.000 omdat een vordering van € 100 niet is betaald, zal niet proportioneel zijn.

Opschorting is niet altijd toegestaan.

In een aantal gevallen is het niet mogelijk om opschorting toe te passen. Het is in de volgende gevallen niet toegestaan

het nakomen van de afspraken door de wederpartij wordt verhinderd door uw eigen toedoen (ook
wel schuldeisersverzuim genoemd).
nakoming door uw wederpartij blijvend onmogelijk is; opschorting is immers bedoeld als prikkel tot nakoming.
op de vordering van de wederpartij geen beslag is toegelaten. Het gaat dan om verbintenissen die naar hun aard zonder vertraging dienen te worden voldaan, bijvoorbeeld de levering van goederen die in de eerste levensbehoeften voorzien.

Algemene voorwaarden

In uw algemene voorwaarden (of die van uw wederpartij) kan de bevoegdheid om op te schorten worden beperkt, uitgesloten of uitgebreid. Wees er dus op bedacht welke algemene voorwaarden van toepassing zijn. Let op: ten opzichte van consumenten is een bepaling waarin het opschortingsrecht van de consument wordt uitgesloten of beperkt onredelijk bezwarend en daarmee vernietigbaar.

Bijzondere vorm van opschorting: retentierecht

Een bijzondere vorm van opschorting is het retentierecht. Het retentierecht is een opschortingsrecht dat betrekking heeft op een zaak. Een bekend voorbeeld is dat van een fietsenmaker die de gerepareerde fiets achterhoudt totdat de klant betaald heeft. Voor het retentierecht gelden aanvullende regels.

Risico’s

Het onterecht opschorten van een prestatie kan grote gevolgen hebben. Als gevolg van het opschorten kan uw wederpartij schade lijden. Blijkt achteraf dat u onterecht heeft opgeschort, dan bent u aansprakelijk voor de schade die uw wederpartij als gevolg van de opschorting heeft geleden.

Conclusie

Opschorting is een nuttig middel om uw wederpartij tot nakoming te bewegen. Ook kan het helpen (verdere) schade te voorkomen. In uw algemene voorwaarden kunt u het opschortingsrecht van uw wederpartij beperken of uitsluiten. Andersom kunt u uw eigen opschortingsrecht uitbreiden. Onterecht opschorten kan tot aansprakelijkheid leiden, dus let goed op voordat u tot opschorting overgaat.