Het Centraal Bureau voor de Statistiek van 12 augustus 2014 vermeldt dat in juli van dit jaar 621 bedrijven (exclusief eenmanszaken) failliet zijn verklaard ten opzichte van 782 bedrijven in juli 2013. Ondanks de dalende trend in het aantal faillissementen, is de schade die schuldeisers lijden nog steeds zeer groot.
Om de schade zoveel mogelijk te beperken, is het voor leveranciers van groot belang om zekerheden te vestigen of te bedingen. In de praktijk wordt veelal ter zekerheid een eigendomsvoorbehoud bedongen. Dit houdt kortweg in dat de leverancier zich de eigendom van een door hem geleverde zaak voorbehoudt totdat de koopsom is voldaan. Een eigendomsvoorbehoud behoudt zijn werking in geval de afnemer in staat van faillissement wordt verklaard en is dan in te roepen tegen de curator.
Een dergelijk eigendomsvoorbehoud maakt meestal onderdeel uit van de algemene voorwaarden van de leverancier. In de praktijk zie ik vaak dat de algemene voorwaarden niet of niet tijdig door de leverancier aan de afnemer ter hand zijn gesteld, zodat ik als curator van de afnemer de vernietiging ervan kan inroepen. Het eigendomsvoorbehoud is dan met terugwerkende kracht niet van toepassing, de geleverde zaak valt in de boedel en deze hoef ik als curator dus niet terug te geven.
Er is echter ook een vorm van zekerheid waarbij de leverancier niet tegen het hiervoor benoemde probleem aanloopt: het recht van reclame. Dit recht behoeft niet te worden bedongen, maar vloeit rechtstreeks voort uit de wet (art. 7:39 BW). Het recht van reclame is relatief onbekend en wordt daardoor weinig tegen mij als curator ingeroepen, maar kan wel zeer effectief zijn.
Het recht van reclame houdt kortweg in dat de leverancier van roerende zaken deze weer van de afnemer kan terugvorderen als de koopprijs niet (volledig) wordt voldaan en ook voor het overige aan de eisen voor ontbinding wordt voldaan. De koopovereenkomst tussen afnemer en leverancier wordt ontbonden en de leverancier herkrijgt vervolgens weer de eigendom van de zaken, ook in geval de afnemer inmiddels failliet is verklaard.
Het recht moet schriftelijk jegens de afnemer of diens curator worden ingeroepen. De curator kan er dan overigens voor kiezen om de uitoefening van het recht van reclame in het belang van de boedel te doorkruisen binnen een door de leverancier gestelde redelijke termijn. Het zou onder bepaalde omstandigheden voor de boedel namelijk gunstig kunnen zijn om de koopprijs alsnog te betalen zodat de betreffende zaken in de boedel blijven. De curator moet dan wel daadwerkelijk betalen of zekerheid voor de betaling stellen. Het is niet voldoende als de curator aanbiedt te zullen betalen. In de praktijk komt het overigens niet vaak voor dat een curator de koopprijs alsnog voldoet.
De mogelijkheid om het recht van reclame in te roepen, is gebonden aan strakke korte termijnen:
Als leverancier moet u dus wel snel handelen!
Middels het recht van reclame kunt u als leverancier de kans op het terugkrijgen van de geleverde maar niet betaalde zaken, vergroten. Het grote voordeel van het inroepen van het recht van reclame ten opzichte van het inroepen van een eigendomsvoorbehoud dat in algemene voorwaarden is opgenomen, is erin gelegen dat u een discussie met een curator vermijdt over de vraag of sprake is van een geldig eigendomsvoorbehoud. In de praktijk zie ik dat veel claims met betrekking tot een eigendomsvoorbehoud daarop stuk lopen. Met het inroepen van het wettelijke recht van reclame kunt u als leverancier dus uw voordeel doen.
Meer informatie? Neem contact op met de advocaten van de sectie ondernemingsrecht van Benthem Gratama Advocaten.
Auteur: mr. R.J. (Remco) Joustra
E: info@benthemgratama.nl
T: 0384280077